In wezen vertaalt Ayurveda zich naar 'de wetenschap van het leven'. Ayurveda is gebaseerd op een uitgebreid begrip van de onderlinge verbondenheid van lichaam, geest en ziel, evenals hun relatie met de omgeving. Het biedt richtlijnen voor het leiden van een evenwichtig en gezond leven door de harmonie tussen deze elementen te bevorderen. Het centrale principe van Ayurveda is het handhaven van een evenwichtstoestand in lichaam en geest om ziekte te voorkomen en het algehele welzijn te bevorderen.

Zit je niet zo lekker in je vel, dan is voeding binnen ayurveda je eerste aandachtspunt. Niet alleen wanneer je fysiek uit je doen bent, maar ook wanneer het mentaal niet zo lekker gaat. Het lichaam is volgens ayurveda namelijk de tempel waarin de ziel woont. Voeding zorgt voor het onderhoud en de reiniging van die tempel: door anders te eten, ga je je dus lichamelijk én geestelijk beter voelen.

Vata is een persoon met een normaal gewicht of soms ondergewicht, met een over het algemeen fijne botstructuur. Het kunnen lange mensen zijn of juist kleine mensen, met een magere lichaamsbouw. In Vata is alles een adem van beweging en energie. Ze leven op impuls, op instinct. Een Vata persoon staat voor multitasking, instinctief en creatief, die graag met anderen omgaat en communiceert: Vata mediteert niet zo veel, hij of zij laat zich graag meeslepen door zijn of haar sterke vitale energie. Vata is als de wind. Ze volgt vooral de waarden die op dat moment belangrijk voor zich zijn. Hij of zij is gemakkelijk te overtuigen: als een veer in de wind”… Zo is Vata!

Pitta is een persoon met een normaal gewicht, met een harmonieus en sensueel lichaam, dat warmte uitstraalt. Het heeft een magere structuur, maar niet zo dun als Vata. Er is net iets meer substantie. Een zacht lichaam dus, maar wanneer het in onbalans is, heeft het de neiging om aan te komen. Niet overal: eerder op een bepaald punt, in een bepaald gebied. Pitta-mensen zijn emotioneel, met zowel vuur als water als elementen, ook erg beheerst. Het zijn dus mensen met een evenwichtig, gecontroleerd, georganiseerd karakter.

Wanneer de Kapha dosha overheerst dan ben je een persoon met een normaal gewicht of kan je last hebben van overgewicht, je hebt een zwaardere botstructuur, of bredere schouders of heupen dan anderen. In Kapha overheerst kalmte, reflectie en traagheid. Hij of zij is iemand met kracht en  stabiliteit. Stabiliteit niet alleen vanuit fysiek oogpunt, maar ook vanuit emotioneel oogpunt: Kapha is heel concreet in haar waarden, ze is stabiel en zal je nooit verraden.

Als vata uit balans raakt, loop je het risico op gedachten die eindeloos in je hoofd blijven rondspoken. Je voelt je rusteloos, slaapt minder goed. Je geheugen hapert. Je stemmingen wisselen nogal. Misschien raakt je spijsvertering van slag en heb je een opgeblazen buik. 

Om weer in balans te komen, is het recept: je tempo vertragen. Mediteren, eten op vaste tijden en vroeg naar bed gaan helpen hierbij. Het voedsel dat je helpt is verwarmend; koude gerechten kun je beter vermijden. Kies voor voedsel met veel vocht, olie of boter. Zorg voor regelmaat en besteed je vrije tijd aan hobby’s die ontspanning bieden, zoals yoga. 

Als pitta te veel gaat overheersen krijg je te maken met brandend maagzuur, overspannenheid en ontstekingen. Ook emoties kunnen dan heftig worden: je bent prikkelbaar en snel boos.

De tijd nemen is vaak de beste tip als pitta uit balans is. Schrap een aantal punten uit je agenda, neem de tijd om even niets te doen, ga lekker uitwaaien - frisse lucht is belangrijk voor pitta. Vertrouw op je gevoel en deel met anderen hoe je in je vel zit. De voeding waar je vooral baat bij hebt? Fruit, granen en zuivel. Alcohol en scherp en zout eten kun je beter laten staan. 

aat de kapha-energie overheersen, dan begin je bijvoorbeeld vocht vast te houden, krijg je last van allergieën en kom je snel aan. Je denkt minder helder en houdt vast aan het oude vertrouwde, ook als dat je niet meer dient - denk aan een relatie of baan die zijn beste tijd gehad heeft. Kapha in disbalans zorgt voor traagheid en lusteloosheid. Omdat kapha niet van verandering houdt, heeft ze de neiging wat koppig en bekrompen te zijn. Ook neerslachtigheid ligt bij een disbalans op de loer. 

Beweging is vaak key voor kapha. Fysiek in actie komen - elke dag, op meerdere momenten - doet wonderen voor je lichaam en je geest, net als het eten van lichte voeding. Veel verse groente is goed voor je. Vet eten kun je beter vermijden. Ook zoet - hoe lekker ook - kun je beter niet te veel eten.  En ook al heb je last van een after dinner dip, een dutje na het eten is niet verstandig. Even eropuit gaan, brengt je veel meer: kapha knapt op van verandering.